Türkiye’nin kuru kayısı üretiminde başı çeken Malatya’dan açıklanan son dış ticaret verileri sektörde yaşanan zorlu süreci bir kez daha gözler önüne serdi. Malatya Ticaret Borsası tarafından paylaşılan rapora göre 2025 yılı Ağustos ayında kuru kayısı ihracatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 61 oranında azaldı.
Geçen yıl 7 bin 200 ton seviyelerinde gerçekleşen ihracat bu yıl 2 bin 800 tona kadar geriledi. Miktardaki bu sert düşüşe rağmen birim fiyatlarda dikkat çekici bir artış yaşandı. Ortalama ihracat fiyatı 25 dolar yükselerek 7,43 dolara ulaştı. Ancak miktarın azalması nedeniyle toplam ihracat geliri geçen yılki 37 milyon dolardan 21 milyon dolara düştü.
Ocak-Ağustos Dönemi Gelirinde Kayda Değer Azalma
Rapor yalnızca Ağustos ayına değil Ocak-Ağustos dönemini kapsayan sekiz aylık süreçteki ihracat performansına da ışık tuttu. 2025 yılının ilk sekiz ayında kuru kayısı ihracatı 36 bin ton olarak gerçekleşti. Bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre 6 bin tonluk bir azalmaya işaret ediyor.
Ortalama birim fiyat ise 2024 yılındaki 580 dolardan 545 dolara gerileyerek yaklaşık 0,35 dolarlık bir düşüş kaydetti. Bu gelişmelerin sonucunda 2024’ün ilk sekiz ayında 243 milyon dolar olan toplam ihracat geliri 2025’in aynı döneminde yüzde 20 oranında azalarak 196 milyon dolara geriledi.
Zirai Donun Etkisi Büyük Oldu
İhracattaki bu gerilemenin en önemli nedenlerinden birinin 2025 yılı Nisan ayında yaşanan zirai don felaketi olduğunu vurgulandı. 11-12 Nisan tarihlerinde Türkiye genelinde etkili olan don olayı Malatya başta olmak üzere kayısı üretiminde ciddi hasara yol açtı. Bazı bölgelerde ürün kaybının yüzde 100’e kadar çıktığı bildirildi. Bu durum ihracat miktarının düşmesine neden olurken piyasada arzın azalmasıyla birlikte birim fiyatların 75 dolar seviyelerine kadar yükselmesine yol açtı.
Kayısı üreticileri ve ihracatçılar yaşanan bu sürecin hem üretici hem de sektör açısından zorlu geçtiğini belirtiyor. Yetkililer önümüzdeki yıllarda benzer kayıpların önlenebilmesi için tarımsal sigorta uygulamalarının geliştirilmesi ve don riskine karşı daha güçlü önlemler alınması gerektiğine dikkat çekiyor.
